BAROK DÖNEMDE KLARNET

Barok Dönemde Klarnet Barok dönem tarihte 1600 ile 1760 yılları arasındaki zaman dilimini kapsar. İtalya’daki opera denemeleriyle başlayan Barok dönem, Bach’ın ölümüyle sona ermiştir.

1700’lü yıllarda klarnetin yapısı ve rezonansı üzerinde yeni perdelerin eklenmesi, gövde üzerindeki ses deliklerinin yeniden düzenlenmesi ve bunların kullanılışıyla ilgili çeşitli tekniklerin uygulanması gibi bir takım değişiklikler gerçekleştirilmiştir.

1710 yılında Johann Christoph Denner ve oğlu Jacop Denner’in klarinet perdelerine iki perde eklemiş ve klarnetin ses bölgesine üç oktava çıkarmıştır. Bu iki perde ile temel seslerin oniki ses yukarısındaki doğuşkanları elde etme imkanına kavuşulmuştur.

1700′lü yılların sonuna doğru klarnete dördüncü bir perde daha eklenmiş ve sağ elin serçe parmağı ile denetlenen “sol diyez” perdesinin daha kolay açılması sağlanmıştır. Beşinci perde 1780’li yıllarda eklenmiştir.

Bu döneme ait bazı klarnet eserleri Händel’in 1740 yılında yazdığı üvertür Vivaldi’nin RV 559 ve RV 560 katalog sayılı iki klarinet ve iki obua için konçertoları, Yine bu dönemde Mannheim orkestrası üyeleri olan Johann Stamıtz ve Fucks’un konçertolarında, çalgının alt register’inden üst register’ine kesintisiz geçilebildiği göze çarpmaktadır.

Rice’ın Barok klarinet için yaptığı 28 tane besteden 13 tanesi bulunarak yayımlanmıştır. Çağdaş klarnetçiler, Händel’in, Vivaldi’nin ve Moltere’in yapıtlarını kolayca yorumlayabilirler.

Buna karşılık Graupner, Telemann, J. A. J. Faber ve Caldara, orkestra yapıtlarında “Do” ve “Re” klarnete yer vermiştir. Barok dönemde geçerli olan klarinet tekniğinin en belirgin göstergesi, Molter’in konçertosudur. Bu konçertoda Do-Sol aralığındaki uyum vurgulanmış ve genellikle Do notasından sonra inici üçlüler kullanılmıştır.

Bohemian Gassmann’ın “1. Rovinati”si ve Starzer’in “Roger Et Bradamante” balesi Barok klarnet ikilisinin dramsal müzikte kullanılışıyla ilgili olarak verilebilecek güzel örneklerdir. Starzer, iki klarinet ya da flüt, beş trompet ve timpani’nin yer aldığı yapıtlarını 1760-1768 yılları arasında bestelemiştir.

Bu dönemde kullanılan süsleme seslerinin yarımşar ton ara ile birbirini takip etmesi, klarnet için bestelenen eserlerde aralıklı ses tonlarının kullanılmasına neden olmuştur. Bu aralıklı ses tonları Rice tarafından kullanılarak cetvel haline getirilmiş ve Molter’e, eserleri için fikir vermiştir.